محصولات لبنی خانگی
۱. شیر پاستوریزه خانگی
مواد لازم:
- شیر خام تازه (ترجیحاً از دامداری‌های معتبر)
طرز تهیه:
۱. شیر را در یک قابلمه استیل بریزید و روی حرارت ملایم قرار دهید.
۲. تا دمای ۷۲ درجه سانتیگراد گرم کنید (بدون جوشیدن) و این دما را به مدت ۱۵ ثانیه حفظ کنید.
۳. سپس شیر را سریع در یک ظرف تمیز بریزید و در آب سرد قرار دهید تا خنک شود.
۴. پس از سرد شدن، در یخچال نگهداری کنید.
> نکته: پاستوریزاسیون خانگی شیر، باکتری‌های مضر را از بین می‌برد اما ماندگاری آن مانند شیر صنعتی طولانی نیست (حدود ۳-۴ روز در یخچال).
---
۲. ماست خانگی
مواد لازم:
- شیر پاستوریزه: ۱ لیتر
- مایه ماست (ترجیحاً ماست پروبیوتیک یا ماست قبلی خودتان): ۲ قاشق غذاخوری
طرز تهیه:
۱. شیر را تا ۸۵ درجه سانتیگراد گرم کنید (تا حدی که نزدیک به جوشیدن باشد اما نجوشد).
۲. بگذارید شیر تا ۴۵ درجه سانتیگراد خنک شود (وقتی انگشت را در شیر فرو می‌برید، باید گرم باشد اما نسوزاند).
۳. مایه ماست را با کمی شیر مخلوط کرده و سپس به بقیه شیر اضافه کنید.
۴. مخلوط را در ظرف دربسته ریخته و به مدت ۶-۸ ساعت در یک محیط گرم (مثل فر خاموش با نور پیلوت یا داخل پتوی گرم) قرار دهید.
۵. پس از سفت شدن ماست، آن را به یخچال منتقل کنید.
> نکته: هرچه ماست بیشتر در محیط گرم بماند، ترش‌تر می‌شود.
---
۳. پنیر محلی (پنیر سفید)
مواد لازم:
- شیر پاستوریزه: ۱ لیتر
- مایه پنیر (یا آبلیمو/سرکه سفید): ۲ قاشق غذاخوری
- نمک: به مقدار لازم
طرز تهیه:
۱. شیر را تا ۸۵ درجه سانتیگراد گرم کنید.
۲. مایه پنیر (یا آبلیمو/سرکه) را اضافه کرده و هم بزنید تا شیر ببندد و آب پنیر (وی) جدا شود.
۳. پس از تشکیل دلمه، آن را در یک پارچه تنظیف ریخته و آب اضافی را بگیرید.
۴. به مدت ۲-۳ ساعت زیر فشار قرار دهید (مثلاً با گذاشتن یک وزنه روی آن).
۵. سپس پنیر را با نمک مزه‌دار کرده و در یخچال نگهداری کنید.
> نکته: آب پنیر را دور نریزید! می‌توانید از آن برای تهیه نان یا سوپ استفاده کنید.
---
۴. کره خانگی
مواد لازم:
- خامه تازه پرچرب: ۲ پیمانه
طرز تهیه:
۱. خامه را در یک کاسه بزرگ بریزید و با همزن برقی به مدت ۱۰-۱۵ دقیقه هم بزنید تا به حالت کره و دوغ تبدیل شود.
۲. مایع (دوغ کره) را جدا کنید و کره را با آب سرد بشویید تا بقایای دوغ از بین برود.
۳. با دست یا قاشق، آب اضافی را گرفته و کره را در ظرف دربسته در یخچال نگهداری کنید.
> نکته: برای طعم‌دار کردن کره، می‌توانید نمک، سیر یا سبزیجات معطر اضافه کنید.
---
۵. دوغ خانگی
مواد لازم:
- ماست ترش: ۲ پیمانه
- آب سرد: ۲ پیمانه
- نمک، نعنا خشک، گل محمدی (اختیاری)
طرز تهیه:
۱. ماست را با آب و نمک مخلوط کرده و خوب هم بزنید.
۲. در صورت تمایل، نعنا یا گل محمدی اضافه کنید.
۳. قبل از سرو، دوغ را در یخچال خنک کنید.
---
نکات کلی برای تولید لبنیات خانگی:
از شیر تازه و باکیفیت استفاده کنید.
تمام ظروف و وسایل باید کاملاً تمیز و ضدعفونی شده باشند.
برای افزایش ماندگاری، محصولات را در یخچال نگهداری کنید.
در صورت استفاده از شیر غیرپاستوریزه، حتماً آن را بجوشانید.